توسل به ائمه
توسل واژه اي عربي مي باشد و ريشه آن “وسيله” و “وَسْل” است . مفهومش اين است که انسان با شوق و رغبت به سوي مقصدي حرکت کند و مطمئن باشد که با کمک آن مي تواند به هدف خويش نايل گردد.
توسل در لغت يعني با عمل يا وسيله به خدا متوسل شدن.[1] و در اصطلاح به معناي، واسطه قرار دادن شي يا شخصي است براي وصول به مطلوب .
ضرورت توسل
بدون شک آدمي براي تحصيل کمالات مادي و معنوي، به غير خود، يعني خارج از محدوده وجودي خويش نيازمند است. عالم هستي بر اساس نظام اسباب و مسببات استوار شده و تمسک به سبب ها و سايل براي رسيدن به کمالات مادي و معنوي، لازمة اين نظام است.
بر همين اساس قرآن کريم، انسان را در جهت کسب کمالات معنوي و قرب به درگاه الهي امر به توسل به اسباب تقرب کرده است: “يا ايها الذين آمنوا اتقوا الله و ابتغوا اليه الوسيله."،اي کساني که ايمان آورده ايد از خدا بپرهيزيد، و وسيله اي براي تقرب به او بجوييد.[2]
در روايات پيامبر اکرم و امامان معصوم نيز بر لزوم توسل به اولياي الهي هنگام دعا تأکيد شده است، چنانچه در روايت نبوي مستند نزد اهل شيعه و اهل سنت آمده است: “کل دعاء محجوب حتي يصلي علي محمد و آل محمد."، هر دعايي محجوب است تا اينکه بر محمد و آل محمد درود فرستاده شود.[3]
بنابراين همچنانکه اصل دعا از اسباب و وسيله هاي فيض است و مي¬توان حاجت را بطور مستقيم از خداوند در خواست کرد، توسل به اولياي الهي در هنگام دعا نيز از اسباب فيض و وسايل قرب به خداوند است.[4]
آثار توسل
1- شکوفايي استعدادها:
بي شك به سراغ ائمه و اوليا رفتن، سعه صدر و مناعت طبع را براي انسان به ارمغان مي آورد و انسان را از عدم شايستگي دور مي سازد. توسل باعث مي شود از خُلق و خوي پيشوايان دين بهره مند شده، اساس پيوند با امامان موجبات قرب به خداوند را فراهم مي كند. اين امر دور شدن از عناصر مادي را به همراه دارد.
توسل به ائمه (ع) جان و روح را آماده براي پيوند با خدا مي سازد. اگر اين معنا در وجود بشر محقق شود، و اگر ما به ائمه خود در عمل و گفتار و شؤون زندگي اقتدا كنيم و راه درست را طي كنيم، آنچه خداوند به آنان عنايت فرموده، به ما نيز ارزاني خواهد داشت و انسان را از بسياري از وابستگي هاي كاذب مي رهد.
هر که با مردان حق پيوست، عنواني گرفت قطره چون واصل به دريا مي شود، دريا شود
2- دوري از گناه
اصولا كسي كه خود را نيازمند به عنايات ائمه مي بيند و عرض ارادت به ايشان را لازمه كمال و ترقي مي داند، نفس خود را ملزم مي كند كه در همه حال دور از گناه زندگي كند، زيرا گناه عارضه اي بنيان بر انداز و خطرناك است، كه فرد گناهكار را در مسير هلاكت قرار مي دهد و غرائز و استعدادهاي او را به انحراف و سرانجام خاموشي هدايت مي كند. لذا امام علي (ع) مي فرمايد: “و التوبه من ورائكم."[5] توبه بايد پشت سر شما باشد. يعني اگر گناه كردي، بايد توبه كني.
3- دارا شدن روحي خاضع در برابر خدا
ارادت به ائمه (ع) سعه صدر و عظمت روح براي انسان به ارمغان مي آورد. به ويژه تدبر در زندگي آنها دل و روح طغيانگر آدمي را به تفكر و حركت سازنده گرايش مي دهد.[6]
*******************
منابع
[1]. “وسل توسل الي اللَّه بعمل او وسيله."، (المنجد، ماده وسل، ص900)
[2]. مائده ، آيه 35
[3]. ري شهري، محمد، ميزان الحکمه، موسسه دارالحديث، چاپ دوم، ج4، ص1662،
حديث10794
[4]. روحاني، سيد محمدکاظم، شفاعت و توسل، قم، نشرمعارف، پاييز1384، چاپ سوم، ص50
[5] نهج البلاغه، خطبه16، بند10
[6]. شهيدي، عباس، توسل در نگاه قرآن و حديث، قم، چاپ اول، نشرپارسايان، ص21تا47